<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">• <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/kavcioglu-faiz-indirimi-yapilmamasi-olasiligi-artti-2293666" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Credit Suisse'in</strong></a> geçtiğimiz hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yatırımcı toplantısına ilişkin raporunda TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu'nun <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"aralık toplantısında faiz indirimi yapılmaması olasılığı arttı" </em>yönündeki ifadelerine yer verildi.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Tera Yatırım&nbsp;</strong>başekonomisti Enver Erkan, kendileriyle yapılan toplantıda böyle bir referans verilmediğini söyledi.</li></ul><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/11/2021-12-06T17:49:01.950Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Tera Yatırım Enver Erkan tweet'i" width="550" ratio="1.72" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p>

Aposto Gündem

<p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Türkiye ekonomisinin 2022-2024 dönemindeki yol haritasını belirleyen Orta Vadeli Program, 5 Eylül Pazar akşamı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı’yla onaylandı.</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Temel amaçlar</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Nitelikli istihdam oluşturan, enflasyon ve cari açık yaratmayan, ağırlıklı olarak yurtiçi tasarruflar ve doğrudan yabancı yatırımlarla finansa edilen, verimli alanlara yönlendirilmiş yatırımlara ve ihracata dayalı, yeşil dönüşümü dikkate alan istikrarlı, dengeli ve gelir dağılımı adaletini gözeten bir büyüme yapısının tesis edilmesi salgın sonrası toparlanma sürecinde Türkiye ekonomisi için temel amaç olarak belirtiliyor.</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Öngörüler</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/8/1/1630948513468.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Orta Vadeli Program" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Nasıl yorumlanıyor?</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Dünya Gazetesi'nin görüş aldığı ekonomistlerden Istanbul Analytics'ten <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Güldem Atabay;</strong> Fed'in para politikasını değiştirmeye başlayacağına işaret ederek 2022'de TL'nin istikrarlı kalmasının ya da enflasyonun tek haneye düşmesinin beklenmeyeceğini belirtiyor. <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">BGC Partners&nbsp;</strong>da enflasyon tahminlerini "iyimser" buluyor ve tek haneye yaklaşmasının ancak faizlerin önümüzdeki 5-6 aylık periyotta sabit tutulmasıyla mümkün olabileceğini savunuyor.</p><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Hürriyet'e görüş veren Tera Yatırım Başekonomisti<strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">&nbsp;Enver Erkan</strong> TCMB'nin %14,1 olarak öngördüğü yıl sonu enflasyonunun Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan OVP'de %16,2 olarak tahmin edilmesini <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"para otoritesi ve ekonomi yönetimi arasında farklılıklar olduğu görülmekte"</em> şeklinde yorumluyor. Gedik Yatırım Başekonomisti <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Serkan Gönençler</strong> de büyüme ve enflasyon tahminlerinin bir arada değerlendirilmesinin <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"sıkı para politikasından taviz verilip verilmeyeceği sorusunu akıllara getirdiğini"</em> ifade ediyor.&nbsp;</p><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">"Yeşil Dönüşüm"</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Yeşil Dönüşüm kapsamında Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi, Yeşil OSB - Yeşil Endüstri bölgelerinin sertifikasyon süreçlerinin tamamlanması, sıfır atık uygulamalarının hanehalkını da kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması planlanıyor.&nbsp;</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ekonomist Erinç Yeldan</strong> ise önümüzdeki dört yılın Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum dönemi olduğunu ve 2026'da bu sistemin uygulanmaya başlanacağını hatırlatarak Türkiye'nin OVP hazırlarken bu gerçekle hiç yüzleşmediğini, böyle olunca da planın "plan" değil, "iyi niyet temennisi" olduğunu düşünüyor.</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">PPK öncesi beklentiler</strong></h2><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">TCMB'nin Ağustos 2021 TÜFE verilerine ilişkin yorumlarında enflasyondaki artışta gıda fiyatlarının belirleyici olduğu vurgusu yer aldı. Ayrıca çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonunda yavaşlama kaydedildiği belirtildi.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Çekirdek enflasyon:</strong> <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Kalıcı fiyat değişimlerini yansıtan ve geçici fiyat şoklarını dikkate almayan"</em> enflasyon oranları olarak tanımlanıyor. TÜFE'den bazı mal ve hizmet gruplarının çıkarılmasıyla elde edilen bu verinin enflasyonun ana eğilimini gösterdiği, geçici fiyat şoklarını dikkate almadığı belirtiliyor.&nbsp;</li></ul><p dir="ltr" fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Kapsamı en dar olan C endeksi Temmuz 2021'de yıllık %17,22’den %16,76’ya gerilemişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ağustos sonrası için faiz indirimine işaret etmesi, TCMB'nin 23 Eylül'de gerçekleşecek Para Politikası Kurulu toplantısında nasıl bir karar alacağını düşündürüyor. 1 Eylül'de gerçekleşen yatırımcı toplantısında TCMB Başkanı Kavcıoğlu'nun çekirdek enflasyona odaklanılması gerektiğine dair ifadeler kullandığı, TCMB'nin politika faizinin enflasyon üzerinde uygulanacağı taahhüdünü yinelemediği belirtiliyor. Bu durumda TCMB'nin çekirdek enflasyona odaklanarak faiz indirimi yapması ihtimalinin güçlü olduğu konuşuluyor.</p>

Orta Vadeli Program: ayrıntılar ve yorumlar

<p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Türkiye ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde %7 büyüyerek beklentileri aştı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, büyüme rakamlarını <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">“İlk çeyrekteki %7'lik büyümenin %56'sı net dış talep ve yatırımlardan geldi. Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin göstergesi”</em> şeklinde yorumladı. 2021'in ilk çeyreğinde Türkiye, G20 ülkeleri arasında Çin ve Tayvan’ın ardından en fazla büyüme oranına sahip ülke; ancak büyümeden çok büyümenin maliyeti sokakta hissediliyor.</p><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Vatandaşın cebine nasıl yansıyor?</strong></h2><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Türkiye'de hükümet, 2023 hedeflerinin bir parçası olarak kişi başına düşen milli geliri 25 bin dolar seviyesine çıkararak dünyanın en büyük 10 ekonomisi içine girme vaadinde bulunmuştu. 2013'te 12 bin 519 dolar olan kişi başına milli gelir, hâlihazırda 8 bin 711 dolara seviyesinde. Dolayısıyla 2023 hedeflerinden oldukça uzak kalınırken Türkiye'nin dünyanın en büyük 20 ekonomisinin dışına çıkma ihtimali olduğu söylenebilir.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Fiyat ve kur istikrarı</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Birçok ekonomist, son yıllarda büyümeyi destekleyenin hükümet harcamaları ve kredi kampanyalarıyla gelen tüketim artışı olduğu konusunda birleşiyor.</p><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bloomberg, hükümetin kredi musluklarını açmasının etkisiyle artan tüketimin büyümeyi yukarı çektiğini ve bu durumun maliyetinin fiyat ve kur istikrarının bozulması olduğunu belirtiyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tera Yatırım Baş Ekonomisti Enver Erkan, son yıllarda büyümeyi sürükleyen tüketim artışının sürdürülebilir olmadığını ifade ediyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prof. Dr. Erinç Yeldan, <em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Tüketimi kırbaçlayarak, eşitsiz ve istihdamsız, hormonlu büyüme. Bu patikayı ve sonunu yakından biliyoruz"</em> yorumunu yapıyor.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Sürdürülemez politikalar</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) 2021 yılına ilişkin Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nda, Türkiye’nin pandemi döneminde uyguladığı kredi büyümesine dayalı politikalarını “sürdürülemez” olarak nitelerken salgından etkilenen şirket ve hane halkları için doğrudan desteklerin artırılması önerisinde bulundu. Örgüt, Türkiye'ye ilişkin büyüme beklentisini ise %5,9'dan %5,7'ye indirdi.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Enflasyon</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Resmî verilere göre, tüketici enflasyonu son bir yılda %11 seviyesinden %17'ye çıktı. Bağımsız kuruluşlar, sokakta hissedilen enflasyonun %30'u aştığını dile getiriyor. STRFS Baş Stratejisti Dr. Atahan Çelebi, enflasyonun yükselmediği senaryoda büyümenin yavaşlayacağını; ekonomide toparlanmanın devam etmesi durumunda ise ÜFE'deki enflasyonun TÜFE’ye doğru yansıyarak enflasyonu %20’lerin üzerine çekebileceğini savunuyor.</p><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Zam dalgası</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Türk lirasının değer kaybıyla yükselişe geçen maliyet enflasyonu, reel sektörün fiyatlama davranışlarına yansımaya başladı. Merkez Bankası’nın mayıs ayına dair beklenti anketi sonuçlarına göre, gelecek üç ayda şirketlerin satış fiyatlarında artış beklentisi %43,2 olarak gerçekleşerek 13 yılın en yüksek seviyesine çıktı. Bazı uzman görüşleri şöyle:</p><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Dış gelişmeler ve içerdeki beklentiler, 1 yıldır yeni normal haline gelen zam yağmurunun önümüzdeki dönemde de devam edeceğine işaret ediyor. İç üretimin yetersiz kalması ve Türk lirasında istikrarın sağlanamaması Türkiye'nin yurtdışındaki fiyat artışlarından kendisini ayırmasını imkansız kılıyor."</em>- <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Dr. Murat Kubilay</strong></p></blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Enflasyonun belirleyicileri: dış fiyatlar, kur, beklentiler, gıda, kamu zamları… Hepsi yukarı gidiyor. Böyle devam ederse enflasyon kontrolden çıkabilir."</em> - <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Merkez Bankası eski baş ekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara</strong></p></blockquote><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yoksulluk</strong></h3><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;">Dünya Bankası tarafından yayınlanan Türkiye Ekonomik İzleme Raporu'na göre, Türkiye'de son iki yılda kur krizi ve pandemi nedeniyle mutlak yoksul sayısı 3,2 milyon artarak 10 milyonu geçti.</p><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"Türkiye aslında 2018'den beri büyümüyor, hatta küçülüyor. Tüketicinin cebine yansımayan büyümeye reel olarak kaliteli bir büyüme demek yanlış olacak. Bu büyüme uluslararası literatürde belirtildiği gibi, fakirleştiren bir büyümedir. Yani başkasının gelirini yükseltmek için çalışan kitleler yoksullaşırken sermaye sahiplerinin büyüdüğünü görüyoruz." - <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Veysel Ulusoy</strong></em></p></blockquote><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(0, 255, 133); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><p fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><em fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"%7'lik büyüme tablosu tam olarak ‘yukarıdakiler, aşağıdakiler" tablosu. İhracat, yatırım ve dayanıklı tüketim harcamaları (ağırlıkla otomobil) yapanlar yukarıda; sayıları artan işsiz ve istihdam dışında olanlar ile geliri enflasyon kadar bile artmayanlar da aşağıda." - <strong fr-original-style="" style="font-weight: 700; box-sizing: border-box;">Ekonomist Uğur Gürses</strong></em></p></blockquote>

Enver Erkan ile ilgili hikayeler